Раз уж пошло такое обсуждение собак, то понравились 3 выражения - с вопросами:

1. سگ زرد برادر شغال است - "Желтая собака - брат шакала". Арабы, например, черных собак считают шайтанами (так что берегитесь немецких овчарок!). Есть ли какая-нибудь информация, что у иранцев желтый цвет - негативный?

2. سگ لاید کروان گذرد - "Собака лает - караван идет". Я понимаю, что персидское بد и английское bad - это случайные совпадения. Неужели и لاید и "лает" - тоже случайное совпадение?

3. سگ روسیاه - "грешник, вероотступник". Что означало первоначально слово روسیاه? Надеюсь, не "русский"?

Красочно выражаются иранцы: "грешник" = "черномордая собака"!

لاید - правильно написано. См. Рубинчик, "Персидско-русский словарь", Т.2, стр.51

Вопрос был, иначе выражаясь: "не является ли желтый цвет у иранцев негативным?"... Это где дворняги, как я понял, в основном желтеют? У нас они, в зависимости от их личного цвета, одинаково чернеют, белеют, сереют и пестреют...

Saraxs, в каком месте у слова لاید вы усмотрели звукоподражание? Или где-то собаки лают: "лай-лай"?

Урок 14

Легкие фразы с транскрипцией и переводом

ظهر/نیمروز zohr/nimruz полдень
کند kond медленный
درست dorost правильно; ровно
کوک کردن kuk kærdæn заводить (часы)
صبح/بامداد sobh/ba:mda:d утро
غروب ghorub вечер
خراب xæra:b сломанный
خوب xub хороший; хорошо
خوابیدن (خواب) xa:bidæn (xa:b) спать

درست ظهر است. درست ساعت ده است. ساعت شما ده دقیقه کند است. ساعت من در بیست و چهار ساعت پنج دقیقه کند کار می کند. من ظهر ساعتم را کوک کردم. من دیروز ساعتم را کوک کردم. من شبها ساعت ده می خوابم. در یک روز هشت ساعت کار می کنم. یک ساعت شصت دقیقه و یک دقیقه شصت ثانیه است. این ساعت کند کار می کند. ساعت شما در بیست و چهار ساعت یک ربع کند کار می کند. صبهها به دانشگاه می آیم و ظهرها به خانه می روم. این ساعت خراب است و کار نمی کند. این ساعت خراب است و در بیست و چهار ساعت پنج ساعت کند کار می کند. آیا شما شبها ساعت هشت می خوابید؟ ساعت شما خوب کار می کند. ساعت من درست است و با ساعت دانشگاه یکیست. ساعت شما درست نیست. ساعت من کوچک است. 

Dorost zohr æst. Ровно полдень.
Dorost sa:æt dæh æst. 10 часов ровно.
Sa:æt-e shoma: dæh dæghighe kond æst. Ваши часы отстают на 10 минут.
Sa:æt-e mæn dær bist-o chæha:r sa:æt pænj dæghighe kond ka:r mikonæd. Мои часы отстают на 5 минут в сутки.
Mæn zohr sa:ætæm ra: kuk kærdæm. В полдень я завел свои часы.
Mæn diruz sa:ætæm ra: kuk kærdæm. Я вчера завел свои часы.
Mæn shæbha: sa:æt-e dæh mixa:bæm. Я по ночам сплю 10 часов.
Dær yek ruz hæsht sa:æt ka:r mikonæm. Я работаю 8 часов в день.
Yek sa:æt shæst dæghighe væ yek dæghighe shæst sa:niye æst. Один час – это 60 минут, а одна минута – 60 секунд.
In sa:æt kond ka:r mikonæd. Эти часы отстают.
Sa:æt-e shoma: dær bisto chæha:r sa:æt yek rob’ kond ka:r mikonæd. Ваши часы отстают на 15 минут в сутки.
Sobhha: be da:neshga:h miya:yæm-o zohrha: be xa:ne mirævæm. По утрам я прихожу в университет и в полдень еду домой.
In sa:æt xæra:b æst-o ka:r nemikonæd. Эти часы сломались и не работают.
In sa:æt xæra:b æst væ dær bisto chæha:r sa:æt pænj sa:æt kond ka:r mikonæd. – Эти часы сломались и за сутки отстают на 5 часов.
A:ya: shoma: shæbha: sa:æt-e hasht mixa:bid? Вы по ночам спите 8 часов?
Sa:æt-e shoma: xub ka:r mikonæd. Ваши часы работают (ходят) хорошо.
Sa:at-e mæn dorost ast-o ba: sa:æt-e da:neshga:h yekist. Мои часы правильные и одинаковы с часами университета.
Sa:æt-e shoma: dorost nist. Ваши часы неправильные.
Sa:æt-e mæn kuchæk æst. Мои часы маленькие.

Грамматика

Общий вопрос (дополнение)

В речи вместо того, чтобы полностью выговаривать весь общий вопрос, можно произнести только глагол с вопросительной интонацией:

رفتند؟ = آیا آنها رفتند؟ a:ya: a:nha: ræftænd = ræftænd? Они ушли?
نوشتند؟ =  آیا آنها نوشتنند؟ a:ya: a:nha: neveshtænd = neveshtænd? Они написали?
خریدی؟ xæridi    ты купил?
خرید؟ xærid    она купила?
خریدند؟ xæridænd    они купили?
Cлова:
متوقف کردن motevæghef kærdæn – остановить
کامپیوتر تازه ka:mpiyu:ter-e- ta:zeh – новый компьютер
کامپیوتر کهنه ka:mpiyu:ter-e- kohneh – старый компьютер
پلیس polis – полиция        مکانک meka:nik – механик
موتور سیکلت motor siklet – мотоцикл    دیوار diva:r – стена

Текст

پلیس ماشینم را دو روز پیش متوقف کرد. پلیس ماشینش را دیروز متوقف نکرد. آیا پلیس ماشینشان را امروز متوقف کرد؟ مکانک روچرخه ام را هفته پیش تعمیر کرد. مکانک ماشینمان را پریروز تعمیر نکرد. آیا  مکانک موتور سیکلتمان را امروز صبح تعمیر کرد؟ همسایه مان خانه اش را سه هفته پیش رنگ کرد.  همسایه اش آن دیوار را سه دیشب رنگ نکرد. آیا همسایه ات این دروازه را سه امروز عصر رنگ کرد؟پل این کامپیوتر تازه را دیروز خرید. مایک آن کامپیوتر  کهنه را هفته پیش نخرید. آیا هلن آن کامپیوتر کهنه را دیروز خرید؟

Задания

1. Скажите по-персидски:

Остановить – механик – стена – новый – старый – школа – улица - в
5 - 45 - 145 - 1145 - 10145 - 100145 - 1145145 - 10145145 -

2. Переведите на фарси:

Вчера вечером на улице полиция задержала нашу машину. В машине был новый компьютер. Наш механик неделю назад купил мотоцикл. Его друг покрасил стены своего дома. Учитель сегодня его не бил. Он толкнул меня. Тот студент сегодня утром сломал этот стол. Вчера она не разговаривала со своим другом. Позавчера моего друга здесь не было.

Спасибо, Fereshte. Рад слышать, что они кому-то помогают.

Урок 16

Легкие фразы с транскрипцией и переводом

ماه های سال        Месяцы года

نوروز  nowruz        новруз, иранский новый год
فروردین  færværdin    1. фарвардин (21 марта – 20 апреля)
اردیبحشت  ordibehesht    2. ордибехешт (21 апреля – 21 мая)
خرداد  xorda:d        3. хордад (22 мая – 21 июня)
تیر  tir            4. тир (22 июня – 22 июля)
مرداد morda:d        5. мордад (23 июля – 22 августа)
شهریور shæhrivær        6. шахривар (23 августа – 22 сентября)
مهر  mehr        7. мехр (23 сентября – 22 октября)
آبان  a:ba:n        8. абан (23 октября – 21 ноября)
آذر  a:zær        9. азар (22 ноября – 21 декабря)
دی  dey        10. дей (22 декабря – 20 января)
بهمن  bæhmæn        11. бахман (21 января – 19 февраля)
اسفند، اسپند  esfænd, espænd    12. эсфанд, эспанд (20 февраля – 20 марта)

گرم  gærm        теплый
سرد  særd        холодный
هوا  hæva:        погода; воздух
نخستين، يكم næxostin, yekom    первый
دوم  dovvom        второй

فروردین، اردیبحشت، خرداد سه ماه بهار هستند. تیر، مرداد، شهریور سه ماه تابستان هستند. مهر، آبان، آذر سه ماه پاییز هستند. دی، بهمن، اسپند سه ماه زمستان هستند. نوروز نخستين روز فروردین است. بیست و یکم ماه مارچ هم نخستین روز فروردین است. زمستانها هوا سرد است. تابستانها هوا گرم است. در ماه مرداد هوای تهران گرم است. در ماه بهمن هوای تهران سرد است. یک سال به چهار فصل بخش می شود. هر فصل سه ماه است. شش ماه نخست سال سی و یک روز است. شش ماه  دوم سال سی روز است. هر یک از ماهها ی بهار سی و یک روز است. هر یک از ماههای تابستان سی و یک روز است. هر یک از ماهها پاییز سی روز است. هر یک از ماهها زمستان سی روز است. در فصل بهار و پاییز هوای تهران خوب است. در فصل تابستان و زمستان هوای تهران خوب نیست.     

Færværdin, ordibehesht, xorda:d se ma:h-e bæha:r hæstænd – Фарвардин, ордибехешт, хордад – это 3 месяца весны (3 весенних месяца)
Tir, morda:d, shæhrivær, se ma:h-e ta:besta:n hæstænd – Тир, мордад, шахривар – 3 месяца лета.
Mehr, a:ba:n, a:zær se ma:he pa:yiz hæstænd – Мехр, абан, азар – 3 месяца осени
Dey, Bæhmæn, Espænd, se ma:h-e zemesta:n hæstænd – Дей, бахман, эспанд – 3 месяца зимы
Nowruz næxostin ruz-e færværdin æst – Новруз – первый день фарвардина
Bist-o yekom-e ma:h-e ma:rch hæm næxostin ruz-e færværdin æst – 21-е месяца март – также первый день фарвардина
Zemesta:nha: hæva: særd æst – Зимой (по зимам) погода холодная
Ta:besta:nha: hæva: gærm æst – Летом (по летам) погода теплая
Dær ma:h-e morda:d hava:-ye Tehra:n gærm æst – В месяце мордад погода Тегерана теплая
Dær ma:h-e bæhmæn hæva:-ye Tehra:n særd æst – В месяце бахман погода Тегерана холодная
Yek sa:l be chæha:r fæsl bæxsh mishævæd – Один год делится на 4 сезона
Hær fæsl se ma:h æst – Каждый сезон – 3 месяца
Shesh ma:h-e næxoste sa:l siyo yek ruz hæstænd – Первые 6 месяцев года – 31 день (cостоят из 31 дня)
Shesh ma:he dovom-e sa:l si ruz æst – Следующие (вторые) 6 месяцев года состоят из 30 дней
Hær yek æz ma:hha:-ye bæha:r siyo yek ruz æst – Каждый из весенних месяцев состоят из 31 дня
Hær yek æz ma:hha:-ye ta:besta:n siyo yek ruz æst – Каждый из летних месяцев состоит из 30 дней
Hær yek æz ma:hha:-ye pa:yiz si ruz æst – Каждый из осенних месяцев состоит из 30 дней
Hær yek æz ma:hha:-ye zemesta:n si ruz æst – Каждый из зимних месяцев состоит из 30 дней
Dær fæsl-e bæha:r-o pa:yiz hæva:-ye Tehra:n xub æst – В сезон весны и осени погода в Тегеране хорошая
Dær fæsl-e ta:besta:n-o zemesta:n hæva:-ye Tehra:n xub nist – В сезон лета и зимы погода в Тегеране плохая (не хорошая).

Грамматика

Перфект (закрепление)

В этом уроке мы будем закреплять перфект. Советую вернуться в предыдущий урок и перечитать, что он означает и как образуется. Готовы? Поехали:

خاموش کردن xa:mu:sh kærdæn – выключить
Я выключил – من خاموش کرده ام mæn xa:mu:sh kærdeh æm
Ты выключил – تو خاموش کرده ای to kha:mu:sh kærdeh i:
Он выключил – او خاموش کرده است u: xa:mu:sh kærdeh æst
Мы выключили – ما خاموش کرده ایم ma: xa:mu:sh kærdeh im
Вы выключили – شما خاموش کرده اید shoma: kha:mu:sh kærdeh id
Они выключили – آنها خاموش کرده اند a:nha: kha:mu:sh kærdeh ænd

Теперь попробуйте сами – во всех лицах:

شکستن shekæstæn – сломать; تعمیرکردن tæmir kærdæn – починить

Cлова:
آشپز a:sh pæz  - повар پختن poxtæn – варить, готовить
کیک keik – торт تیز کردن ti:z kærdæn – точить
چاقوها cha:ghu: ha: – ножи قانون gha:nu:n – закон
گرفتن gereftæn – поймать ماهی ma: hi: – рыба
زلزله zelzeleh – землетрясение بمب bomb – бомба
نفر næfær – (здесь) люди فرستادن feresta:dæn – послать
خوردن xordæn – кушать, есть هندوانه hendeva:neh – арбуз
اطاعت کردن eta:'æt kærdæn – подчиниться: از ... اطاعت کردن  æz …  eta: 'æt kærdæn – подчиниться чему-либо

Текст

آشپز پخته است. آشپز کیکی را پخته است. آشپز کیک بزرگی را پخته است. ما چاقوها تیز کرده ایم. آنها از قانون اطاعت کرده اند. من پنج ماهی را گرفته ام. زلزاه شصت و پنج خانه را خراب کرده است. بمب بزرگی هفت نفر را کشته است. من چهار نامه را فرستاده ام. شما در را بسته اید. دوستم آن توپ سفید را خریده است. آن مرد هندوانه بزرگی را خورده است.

Задания

1. Составьте по одному предложению со следующими словами:

سرد – نخست – ساعت – ظهر – گرم – ماه – امسال – هوا – سال - امروز

2. Скажите по-персидски:

стена – механик – красный – позавчера – любить – посмотреть на… - тучный -  5 - 35 - 235 - 1235 - 11235 - 80 - 180 - 881 – 21

3. Переведите (прошедшее время – в перфекте):

Мы подчинились закону. Повар приготовил большой торт. Мы съели этот торт. Моя кошка сегодня поймала 2 мышей. Ты отослал письмо? Землетрясение в той стране погубило 2000 человек. Мы сегодня купили большой арбуз. Повар наточил 5 ножей.

4. Выучите это выражение:

دست شما درد نکنه dast-e shoma: dærd nækone – да не заболит ваша рука! (= спасибо)

*****

Урок 17

Немного о разговорном фарси

Наиболее характерные особенности разговорного фарси это:

1) Произнесение   вместо долгого [a:] перед носовыми [m] и [n] для слов, использующихся в бытовой сфере:

خانه – خونه xa:neh = xuneh تمام – تموم tæma:m – tæmum (весь)

2) Произнесение  [e] вместо глагола-связки ast и окончания –ad (3-е лицо ед.ч.):

درست است – رسسته dorost æst = doroste رارد – داره da:ræd = da:re

[u]Легкие фразы с транскрипцией и переводом

خورشيد - ستاره‌ - ابر – افتاب – تابيدن – زمين – مهتاب – ابري – افتابى - اسمان‌ - گرم کردن

xorshid солнце
seta:re звезда
æbr облако
æfa:b солнечный свет
ta:bidæn (ta:b) светить
zæmin земля
mæhta:b лунный свет
æbri облачный
æfta:bi солнечный
a:sma:n небо
gærm kærdæn согревать

خورشید به زمین می تابد. خورشید از زمین دور است. افتاب زمین را گرم می کند. افتاب ما را گرم می کند.  مهتاب گرم نیست، و زمین را گرم نمی کند. خورشید بزرگ است و ستاره گان کوچک هستند. خورشید و ماه و ستاره گان در آسمان هسند. شبها ما خورشید را نمی بینیم. روزها ما ستاره گان را نمی بینیم. شبها ستاره گان را در آسمان می بینیم. امروز هوا ابرییست، و خورشید را نمی بینیم. دیروز هوا افتابی و گرم بود. زمستانها افتاب زیاد گرم نیست. روزهای زمستان و شبهای تابستان کوتاه هستند. شبهای زمستان و روزهای تابستان بلند استند.

Xorshid be zæmin mita:bæd - Солнце светит на Землю.
Xorshid æz zæmin dur æst - Солнце далеко от Земли.
æfta:b zæmin ra: gærm mikonæd – Солнечный свет согревает Землю.
æfta:b ma: ra: gærm mikonæd – Солнечный свет согревает нас.
Mæhta:b gærm nist, væ zæmin ra: gærm nemikonæd – Лунный свет не теплый, и не согревает Землю.
Xorshid bozorg æst-o seta:rega:n kuchæk hæstænd – Солнце большое, а звезды – маленькие.
Xorshid-o ma:ho seta:rega:n dær a:sma:n hæstænd – Солнце, Луна и звезды – на небе.
Shæbha: ma: xorshid ra: nemibinim – По ночам мы не видим Солнца.
Ruzha: ma: seta:rega:n ra: nemibinim – Днем мы не видим звезд.
Shæbha: seta:rega:n ra: dær a:sma:n mibinim. – По ночам мы видим звезды на небе.
Emruz hæva: æbrist, va xorshid ra: nemibinim – Сегодня погода облачная и мы не видим Солнца.
Diruz hæva: æfta:bi-yo gærm bud – Вчера погода была солнечной и теплой.
Zemesta:nha: æfta:b ziya:d gærm nist – Зимой солнечный свет не очень теплый.
Ruzha:ye zemesta:n-o shæbha:-ye ta:besta:n kuta:h hæstænd – Зимние дни и летние ночи – короткие.
Shæbha:-ye zemesta:n-o ruzha:-ye ta:besta:n bolænd hæstænd – Зимние ночи и летние дни длинные.

Слова:

فرش færsh – ковер        بدهکاری bedeh ka:ri – долг   
بیرون biru:n – снаружи    دفتر dæftær – офис
بلیت belit – билет        پیانو piya:no – пианино
روش rævesh – способ, метод    ناهار na:ha:r – обед
شام sha:m – ужин        صبحانه sob ha:neh – завтрак
***
پارک نردن pa:rk kærdæn – припарковать
صادر کردن  sa:der kærdæn – выдать, выпустить        
جریمه کردن  jærimeh kærdæn – оштрафовать
پرداخت کردن  pærda:xt kærdæn – заплатить
معرفی کردن  moærefi kærdæn – ввести (сделать известным)

Текст

من فرشتان را دیده ام. آنها ماشینشان را بیرون پارک کرده اند. پلیس برادرم را جریمه کرده است. این دفتر این هفته 55 بلیت صادر کرده است. من پیانوی کوچک خریده ام. این مرد روش نو معرفی کرده است. شما نهارتان را خورده اید. من شامم را خورده ام. او صبحانه اش را خورده است. هلن بدهکاری ها اش را پرداخت کرده است.

Задания

1. Переведите следующие слова и составьте по 4 предложения с каждым из них (в простом прошедшем и совершенном прошедшем, в утвердительной и отрицательной форме в каждом).

Черный – черная сумка – красный – красный цветок – птица – срубить – найти – сосед – билет

2. Скажите по-персидски:

66 - 125 - 206 - 811 - 1996 – 2002

3. Переведите:

Солнце больше, чем Земля. Вчера было солнечно. Сегодня облачно и солнце не светит. Небо голубое. Зима холодная. Прошлое лето (ta:besta:n-e pish) было теплым. Осень – красивое время года. Один год – (это) четыре сезона. Сегодня вечером не облачно. Суббота – первый день недели.

4. Назовите:

Дни недели, месяцы года, времена года, десятки от 20 до 100

5. Составьте предложения со следующими словами:

ستاره – نخست – مرداد – ابر – دورتر – بهار – چهل – پارسال – دوشنبه – تابدن

6. Выучите пословицу:

داند می داند و می پرسد، و نادان نمی داند و نمی پرسد da:næd mi-da:næd væ mi-porsæd, væ na:da:n næmi-da:næd væ næmi-porsæd – Знающий знает и спрашивает, а невежда не знает и не спрашивает.

© Форум Амальград - Amalgrad.ru, 2008-2009